วิตามินเอ (Vitamin A)

Overview

• วิตามินเอ เป็นวิตามินละลายในไขมันชนิดหนึ่ง แบ่งหลักๆเป็น 2 ชนิดคือ เรตินอยด์ (Retinoids) พบในผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เช่น นม เนย เนื้อสัตว์ ปลาทะเล อีกชนิดหนึ่ง คือ เบต้าแคโรทีน (Beta-carotene) พบในพืชผัก ผลไม้
• American Heart Association แนะนำให้บริโภคสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งรวมถึงวิตามินเอในรูปเบต้าแคโรทีน โดยให้กินผักผลไม้ ธัญพืชให้เพียงพอ มากกว่าจากอาหารเสริม จนกว่าจะมีการศึกษาของประโยชน์โทษอย่างแน่ชัด เนื่องจากหากรับประทานในขนาดสูงกว่าขนาดทั่วไปที่แนะนำอาจทำให้เกิดโทษมากกว่าประโยชน์ได้
• โดยทั่วไป วิตามินเอมีที่ใช้มากในการรักษาสิว หรือริ้วรอยบนใบหน้า โดยอยู่ในรูปยาทา หรือยากิน (เช่น Accutane) ที่ได้รับจากหมอผิวหนัง นอกจากนี้ยังมีใช้ในโรคตาแห้ง จากการขาดวิตามินเอ

Benefits

วิตามินเอ มีส่วนช่วยในการทำงาน เสริมสร้างร่างกาย โดยเฉพาะ ตา ผิวหนัง และ ภูมิต้านทานโรค

วิตามินเอ & โรคต่างๆ

วิตามินเอ ช่วยในภาวะ และโรคต่างๆต่อไปนี้

• โรคขาดวิตามินเอ ซึ่งมักพบใน
  • ผู้ที่ขาดสารอาหาร ขาดโปรตีน
  • ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับทางเดินอาหาร ดูดซึมสารอาหารหรือไขมันได้น้อยกว่าปกติ เช่น ตับอ่อนอักเสบ ลำไส้อักเสบ พยาธิปากขอในลำไส้ ตับแข็ง (อย่างไรก็ตามผู้ป่วยโรคตับควรตรวจว่ามีภาวะขาดวิตามินเอหรือไม่ เนื่องจากวิตามินเออาจมีผลเสียต่อตับได้)
  • ผู้ป่วยเบาหวาน ไทรอยด์สูง (ไทรอยด์เป็นพิษ)
  • ผู้ที่มีภาวะขาดสังกะสี Zinc อาจทำให้เกิดอาการขาดวิตามินเอร่วมด้วย การรับประทานสังกะสีร่วมกับวิตามินเอเสริม ช่วยให้ภาวะดังกล่าวดีขึ้นได้

• ต้อกระจก การบริโภควิตามินเอในอาหารเป็นประจำ พบว่ามีความเสี่ยงเป็นต้อกระจกน้อยกว่าคนทั่วไป

• โรคจอประสาทตาเสื่อม Retinitis pigmentosa พบว่าวิตามินเอสามารชะลอการทำลายจอประสาทตาจากตัวโรคได้

• มะเร็งเต้านม หญิงวัยก่อนหมดประจำเดือนที่มีญาติเป็นมะเร็งเต้านมที่รับประทานวิตามินเอขนาดสูงในอาหาร พบว่ามีความเสี่ยงการเป็นมะเร็งเต้านมลดลง อย่างไรก็ตามยังไม่มีการสรุปว่าการกินวิตามินเอเสริมให้ประโยชน์เช่นเดียวกันหรือไม่

Safety

โดยทั่วไปการรับประทานวิตามินเอปลอดภัย เมื่อใช้น้อยกว่า 10,000 units (IU) ต่อวัน การรับประทานวิตามินเอเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น อ่อนเพลีย หงุดหงิด อารมณ์แปรปรวน เบื่ออาหาร จุกแน่นท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ไข้ เหงื่อออกมากได้

อาจต้องระมัดระวังการใช้ในกลุ่มต่อไปนี้

• ในผู้สูงอายุ หรือ หญิงวัยหมดประจำเดือน บางงานวิจัยพบว่าหากบริโภควิตามินเอขนาดสูง อาจเสี่ยงต่อกระดูกพรุน และ กระดูกสะโพกหักมากขึ้น
• ผู้ป่วยโรคตับ หลีกเลี่ยงการรับประทานวิตามินเอเสริม เนื่องจากอาจเกิดผลเสียต่อตับมากขึ้นได้
• ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ อาจเพิ่มความเสี่ยงการเกิดผลเสียต่อตับ
• ผู้ป่วยโรค Type V hyperlipoproteinemia อาจเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงจากวิตามินเอมากขึ้น ไม่ควรรับประทานวิตามินเอเสริม
• ผู้ที่รับประทานยาที่มีผลต่อตับอยู่เดิม เช่น พาราเซตามอล ยากันชัก ยาวัณโรค ยาลดไขมันกลุ่ม statin ยาฆ่าเชื้อรา
• ผู้ที่รับประทานยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด เช่น Warfarin เนื่องจากการรับประทานวิตามินเอปริมาณมากอาจทำให้เลือดแข็งตัวช้าลงได้

ผู้ที่ทานนม Low fat ที่มีวิตามินเอมาก หรือ กินผักและผลไม้เป็นประจำไม่จำเป็นต้องได้รับวิตามินเอเสริม

How To Choose / Use

• ปริมาณวิตามินเอทั้งหมดที่แนะนำให้รับประทานต่อวัน สำหรับบุคคลทั่วไป (รวมทั้งในอาหารปกติ และ ในอาหารเสริม)

• ผู้ที่มีการดูดซึมไขมันผิดปกติ เช่น ตับอ่อนอักเสบ ลำไส้อักเสบ พยาธิปากขอในลำไส้ และ มีภาวะขาดวิตามินเอ อาจต้องบริโภควิตามินเอในรูปละลายน้ำเพื่อให้ดูดซึมวิตามินเอได้มากขึ้น