สังกะสี (Zinc), ซิงค์

---

Overview

สังกะสี หรือ ซิงค์ เป็นธาตุโลหะชนิดหนึ่งที่จำเป็นต่อร่างกาย พบในเนื้อสัตว์ อาหารทะเล นม ถั่ว ธัญพืชต่างๆ

---

Benefits

สังกะสี (ซิงค์) ช่วยอย่างไร ?

ซิงค์ช่วยในเรื่องต่างๆ ดังนี้ครับ

• การเจริญเติบโตของร่างกาย
• ระบบภูมิคุ้มกัน ภูมิต้านทานต่อโรคต่างๆ
• มีส่วนสำคัญในการรักษาบาดแผล
• ช่วยในการแข็งตัวของเลือด
• การทำงานของต่อมไทรอยด์
• ช่วยในเรื่องสายตาและการมองเห็น

---

สังกะสี (ซิงค์) & โรคต่างๆ

ซิงค์มีประโยชน์กับโรคต่างๆดังต่อไปนี้

• ภาวะขาดสังกะสี  ซึ่งมักพบในกรณีต่อไปนี้
  • ท้องเสียอย่างรุนแรง ทำให้ดูดซึมสารอาหารได้ไม่ดี
  • ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ หรือ เป็นโรคตับแข็ง
  • หลังผ่าตัด นอนโรงพยาบาล หรือ รับอาหารทางสายยางเป็นเวลานาน

• ท้องเสียในเด็ก  พบว่าการกินสังกะสีช่วยลดความรุนแรง และ ระยะเวลาในการเป็นโรคได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ป่วยเด็กที่ขาดสารอาหาร

• สิว  การศึกษาพบว่า ผู้ที่เป็นสิวมักมีระดับสังกะสีในเลือดต่ำ การรับประทานสังกะสีอาจช่วยรักษาสิวได้ แต่การทาครีมสังกะสีบริเวณที่เป็นสิวไม่พบว่าลดสิวได้

• โรคเบื่ออาหาร  พบว่าการรับประทานสังกะสีอาจช่วยให้อยากอาหารมากขึ้น อาการซึมเศร้าดีขึ้น รวมทั้งน้ำหนักเพิ่มขึ้นได้

• โรคสมาธิสั้น  พบว่าเด็กสมาธิสั้นมักมีปริมาณสังกะสีในร่างกายต่ำกว่าคนทั่วไป การกินสังกะสีเสริมร่วมกับการรักษาปกติ อาจช่วยเรื่องการเข้าสังคม อาการหุนหันพลันแล่น (impulsiveness) และ ไฮเปอร์แอคทีฟ (hyperactivity)ได้ แต่ยังไม่พบว่าช่วยเรื่องการจดจ่อต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง (attention span)ได้

• บาดแผลไหม้  พบว่าการกินสังกะสีอาจช่วยให้แผลหายเร็วขึ้นได้

• หวัด  การใช้ยาอมที่มีส่วนผสมของสังกะสี (Zinc gluconate, Zinc acetate) อาจช่วยให้หวัดหายเร็วขึ้นได้ นอกจากนี้ยังพบว่ายาอมที่มีสังกะสี อาจป้องกันหวัดในเด็ก และ วัยรุ่นได้

• รังแค  พบว่าแชมพูสระผมที่มีส่วนผสมของสังกะสี (Zinc pyrithione) อาจช่วยลดรังแคได้

• โรคซึมเศร้า  พบว่าการกินสังกะสีเสริม อาจช่วยลดอาการซึมเศร้าในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการกินยาซึมเศร้าได้

• แผลเบาหวานที่เท้า  พบว่าการทาเจลที่มีส่วนผสมของสังกะสี (Zinc hyaluronate gel) ช่วยให้แผลหายเร็วกว่าการรักษาทั่วไป

• ผื่นแพ้ผ้าอ้อมเด็ก (Diaper rash)  พบว่าการทายาสังกะสี (Zinc oxide) ช่วยให้ผื่นแพ้ ผื่นแดงหายเร็วขึ้นได้

• เหงือกอักเสบ  พบว่าการใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของสังกะสีสามารถลดการเกิดเหงือกอักเสบและคราบหินปูนได้

• ปากมีกลิ่น  พบว่าการเคี้ยวหมากฝรั่งที่มีส่วนผสมสังกะสีสามารถลดกลิ่นปากได้

• ผมร่วง  บางงานวิจัยพบว่าการกินสังกะสี ร่วมกับไบโอติน ช่วยลดอาการผมร่วงได้ อย่างไรก็ตาม งานวิจัยส่วนใหญ่พบว่าสังกะสีอาจไม่ช่วยเรื่องผมร่วง
• ภาวะมีบุตรยากในชาย (Male infertility) บางงานวิจัยพบว่าสังกะสีช่วยเพิ่มจำนวนอสุจิ ระดับฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) และ เพิ่มอัตราการตั้งครรภ์ในชายที่มีฮอร์โมนเพศต่ำ

 

---

Safety

• โดยทั่วไปสังกะสีในรูปแบบกิน หรือ ทาค่อนข้างปลอดภัย เมื่อกินในขนาดปกติ คือไม่เกิน 40 mg ต่อวัน
• ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้จากสังกะสีรูปแบบกิน เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ขมคอ ท้องเสีย หรืออาจส่งผลต่อกระเพาะ และไต โดยหากกินสังกะสีขนาดสูง อาจทำให้เกิดอาการ เช่น ไข้ ไอ อ่อนเพลีย ปวดท้อง
  สังกะสีรูปแบบทาผิวหนัง หากทาโดนบริเวณแผลอาจทำให้แสบร้อนได้
• ไม่แนะนำให้กินสังกะสีเสริมเป็นเวลานาน หากไม่ได้อยู่ในการดูแลของแพทย์ เนื่องจากพบว่าหากกินขนาดสูงเกิน 100 mg ต่อวัน หรือ กินติดต่อนานเกิน 10 ปี อาจทำให้เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังอาจส่งผลต่อระดับธาตุเหล็กในเลือดหากกินมากกว่า 450 mg ต่อวันโดยหากได้รับสังกะสีจากแหล่งอื่นเพิ่มขึ้นไปด้วยอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
• หลีกเลี่ยงสังกะสีในรูปแบบพ่นจมูก เนื่องจากอาจทำให้สูญเสียการรับกลิ่นถาวรได้
• ควรระวังการกินสังกะสีเสริมในกรณีต่อไปนี้
  • เบาหวาน เนื่องจากสังกะสีขนาดสูงอาจลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ โดยเฉพาะหากกินยาลดระดับน้ำตาลอยู่แล้ว อาจน้ำตาลต่ำได้ ควรตรวจติดตามระดับน้ำตาล สังเกตอาการ และปรึกษาแพทย์ก่อนการรรับประทาน
  • ผู้ที่ขาดสารอาหาร ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ ตับแข็ง ข้ออักเสบรูมาตอยด์ อาจมีระดับสังกะสีต่ำ ดังนั้นจึงอาจต้องการสังกะสีเสริม

---

How to Choose / Use

เทคนิคการเลือกซิงค์เสริม

• การกินสังกะสีขนาดปกติทั่วไป ไม่เกิน 40 mg ต่อวัน
• ควรเลือกเป็นสังกะสีในรูป Chelated zinc เพื่อให้ดูดซึมได้ดี ซึ่ง Chelated zinc มีหลายชนิดดังต่อไปนี้

ควรเลือกสังกะสีรูปแบบไหนดีที่สุด ?

• zinc gluconate พบบ่อยที่สุดในที่ขายกันทั่วไป เป็นรูปแบบที่มีแคดเมียมปะปนน้อยที่สุด
• zinc orotate อีกชนิดพบบ่อยเช่นกัน
• zinc citrate พบว่าดูดซึมได้พอๆกับ zinc gluconate แต่มีรสขมน้อยกว่า จึงทานง่ายกว่า จึงเหมาะที่สุดสำหรับใช้ในยาสีฟัน หรือ น้ำยาบ้วนปากเพื่อสุขภาพช่องปาก
• zinc picolinate มีบางการศึกษาพบว่าเป็นรูปแบบที่ดูดซึมได้ดีกว่ารูปแบบทั่วๆไปอย่าง zinc gluconate หรือ zinc citrate
• zinc sulfate ช่วยเรื่องสิวด้วย
• zinc acetate ช่วยในเรื่องหวัด ใช้บ่อยในยาอมแก้เจ็บคอ

---

---

Reference:

Barrie SA et al. Comparative absorption of zinc picolinate, zinc citrate and zinc gluconate in humans. Agents Actions. 1987 Jun;21(1-2):223-8.

---